SÖZDEN YAZIYA ZAZACA

Yazarlar: Okan Alay, İlyas Akman, Yusuf Aydoğdu, Nurettin Beltekin, Hasip Bingöl, Mutlu Can, Ahmet Kırkan , Bilal Zilan


Ulus devlet inşasının en önemli sonuçlarından biri, toplumun çokdilli ve çokkültürlü yapısı üzerinde ürettiği baskı olmuştur. Tekçi ve merkeziyetçi dil-kültür politikaları, bu coğrafyada yaşayan birçok dil ve kültürün kendini ifade etmesi ve geliştirmesi önünde engel teşkil etmiştir. Özellikle de modernleşme sürecinde gerekli kurumlarını oluşturamamış topluluklar söz konusu süreçten en olumsuz şekilde etkilenmişlerdir.

FIRÎNA BI BASKÊN ŞIKESTÎ / Helîm Yûsiv

Berhemên edebî pirê caran sînorên hebûna madî û ya zihnî, rastiya dinya derve û ya derûniya lehengan serobinoyî hev dikin, ji xwe edebiyat hinekî jî derbaskirina sînoran e. Lê ev berhem di sînorê jiyan û mirinê de pêl dide. Li bajarekî ku bi ewrên reş yê mirinê hatiye dorpêçkirin, li pey şopa evînekê digere. Evîneke wisa ku ne tenê li ber xwe dide û dijî, lê ew mîna şitleke kesk di nav kavilên cîhaneke wêranbûyî de serî hildide. Rihê xwe xistiye kefa destê xwe û ber bi rojeke nû ve dimeş e. Her çendî baskşikestî be, dîsa jî ber bi perê asîmanan ve difire.

ŞEV NÎNE HÛN NEYÊNE XEWNA MIN / Abdulla PEŞÊW

CILDÊ DUYEM YÊ HEMÛ BERHEMÊN ABDULLA PEŞÊV

JI PÊŞGOTINA PIRTÛKÊ...

"Ev berg di bin sernavê Şew Niye Xewntan Pêwe Nebînim (Şev Nîne Hûn Neyêne Xewna Min) ji berhevoka Roj Niye Lêtan Tûrre Nebim (Roj Nîne li We Hêrs Nebim) û ji her du dîwanên Şew Niye Xewntan Pêwe Nebînim (Şev Nîne Hûn Neyêne Xewna Min) û Birûskeçandinê (Birûskçandin) pêk tê.

ÎMAJA ERMENÎ DI ROMANÊN KURDÎ YÊN SOVYETÊ DE / GÜNEŞ KAN

Serpêhatiya kurdên Sovyetê ji aliyê çand û wêjeyê ve nemaze ji aliyê edebiyata kurmancî ya modern ve çavkaniyeke girîng e. Ev berhem, pêşî şert û mercên çêbûna vê edebiyatê lêdikole, paşê jî bi baldariyeke rexneyî berê me dide nav metnên ku wê demê hatine afirandin û li pey şopa teşegirtina îmaja ermenî ya di wêjeya kurdên Sovyetê de dikeve. Di heman demê de, di bin siya wêjeyê de, li ser têkiliyên Yekîtiya Sovyetê û kurdan jî agahiyên muhîm dihewîne û bandora îdeolojiya sosyalîst a li ser estetîka edebiyata wê demê jî nîşanî me dide.

KEŞKÛL / REMEZAN ALAN

Keşkûl, axaftin û teblîxên xwedîyê xwe yên konferans, panel, komxebat û semînerên neh salan dihewîne. Ev axaftin û teblîx, derbarê mijar û kêşeyên mîna têkilîya folklor û romanê, dersa çîrokên dîrokî, taybetîyên destpêka helbest û edebîyata kurdî ya modern, endîşeya ji bo ziman, sebebên polîtîkbûna edebîyata kurdî, di modernîzasyona kurdan de rola ronakbîran, şopa nîqaşa ser zimanê yekgirtî, têkilîya dengbêjî û helbesta gelêrî, ji alîyê rêbazê ve hin şaşîyên xebatên kurdnasîyê hwd. de ne... Kitêb van kêşe û mijaran, carina di forma ceribîn û carina jî di ya gotarekê de tîne ziman, ferq û balkêşîyekê çêdike.

ÇANDA KURDÊN SOVÊTÊ / ESKERÊ BOYÎK

Çanda Kurdên Sovêtê, wekî Ansîklopediya Kurdên Sovêtê jî were binavkirin wê ne şaş be. Lewra, di nav rûpelên wê de, ji serê sedsala borî bigire heta dawiya wê, ji hunermend, nivîskar û rewşenbîran bigire hetanî berhemên wan, ji sazî û dezgehên çandî bigire hetanî yên perwerdeyî û hwd, ji Riya Teze bigire heta Radyoya Yêrêvanê, çi biçûk, çi mezin hema bibêje der heqê hemû kes, sazî û bûyeran de, ji destpêkê hetanî salên 2000î agahî hene...

ORTADOĞU’DA İSLAM VE ÇATIŞAN MİLLİYETÇİLİKLER [1876-1926] / Kamal Soleimani

Kürtler üzerine olanlar da dâhil geç Osmanlı toplumu hakkında yapılan çalışmalar, Müslüman tarihini belli bir homojenlik içinde sunma eğilimindedirler. Müslüman milliyetçi düşüncenin, ilgili tarihyazımı içinde bir unsur olarak ele alınması ancak Birinci Dünya Savaşı ve Kemalizmin yükselişinden sonraya denk gelir. “Küçük Asya’nın çeşitli Müslüman halkları” arasındaki tarihsel farklılıklar ve sözüm ona “etnik bilincin olmaması” kesin bir tarihsel olgu olarak sunulur ve Birinci Dünya Savaşı’ndan önce Müslümanlar arasında milliyetçi eğilimlerin mevcut olduğu kesin bir dille reddedilir. Geçmişin bu söylemsel inşasında, Türk milliyetçiliğinin doğuşu “modern Türk devleti”nin kuruluşuyla eş tutulur. Aynı dönem, Ortadoğu’da Müslüman milliyetçiliğinin de doğum tarihi olarak görülür.

ROMAN Û GOTAR - Mîxaîl Baxtîn û Romana Kurdî / UMRAN ARAN

Li gora Tzvetan Todorov, Mîxaîl Baxtîn giringtirîn teorisyenê edebiyatê yê sedsala bîstan e. Di navenda xebatên Baxtîn de edebiyat hebe jî, wan karîgerî li temamê zanistên mirovî kiriye. Piştî ku bi rêya zanyarên wek Kristeva û Todorov, Baxtin li Ewropayê hat naskirin, li derdora navê wî û bi îlhama xebatên wî ew hinde hizir û teorî hatin avakirin ku wî yê tu carî texmîn nekiribe. Edebiyat, sînema, perwerde, felsefe, semiyotîk, xebatên çandî, antropolojî, xebatên femînîst û postkolonyal, Marksîzm û teolojî hin ji wan qadan in ku karîgeriya Baxtîn li wan bûye.

SİYERU’L-EKRAD BÂBAN VE ERDELAN KÜRTLERİ TARİHİ [1523-1870]

Abdulkadir b. Rüstem el-Bâbanî

Veysel BAŞÇI & Eral CEYLAN

Elinizdeki kitap, Abdülkadir Bâbanî’nin 1870 yılında Farsça kaleme aldığı, çeşitli bölge ve farklı siyasi alanlarda bulunan Kürtlerin tarihini yazma gayesiyle eserine Siyeru’l-Ekrad adını verdiği ancak sadece Bâban ve Erdelan Kürtleri tarihinin belli dönemlerini kaleme alabilme fırsatı bulduğundan söz konusu tarihsel anlatılara münhasır bir adlandırmayla sınırlı kaldığı yazma bir eserdir. Eser XIV. yüzyıldan XIX. yüzyılın üçüncü çeyreğine kadar olan tarihsel süreçte Bâban ve Erdelan hanedanlıklarında geçen kimi olay ve olguları ihtiva etmektedir.

QAL - Hesen Ildiz

R. Baran di edebiyata kurdî ya modern de ji wan kêm lehengan e bi êşeke egzîstenyal xwe bera nav kolanên evîn, rabirdû û bajarê xwe dide. Niştecihên bajarê wî, mirin û evîn mîna hêlekanekê di nav hebûn û tunebûnê de tên û diçin.

QEREBEGAN Tarîx, Kultur, Coxrafya - PERVİN SEPTİOĞLU

Tarix, kultur û coxrafya semede şinasnayişê yew şarî nîşaneyê erjaye yê. Na xebate xo de nuştoxe bi tarîx, kultur û coxrafya yew cayê muhîm ê zazan dana şinasnayiş; Qerebegan yan zî bi nameyo bîn Miyaran. Metodolojîyê xebate zî gelêk muhîm a. Zafê malumatê xebate fekê şarê Qerebegan ra ameyê girewtiş. Malumatê fekkî çimeyê yewin ê xebatanê îlmî yê. Na xebate de tarix, coxrafyayê mintiqa ra heta ziwan, sonik, meseleyi, efsaneyi, werdê şarî heme xususîyetî fekê şarî ra ameyê vatiş.